از مهمترین دلایل استقبال مردم از فروشگاه‌های زنجیرهای، در نظر گرفتن تخفیف‌های مناسب برای محصولاتی است که در این فروشگاهها عرضه می‌شود. به نحوی که امروزه ارائۀ تخفیف به یکی از روش‌های اصلی مارکتینگ در این فروشگاهها نیز تبدیل شده است. حال که تعداد برندهای فعال در زمینۀ راه اندازی فروشگاه های زنجیره ای روز به روز در حال زیاد شدن است، این امکان برای خریداران فراهم شده تا با توجه به کیفیت محصولات و همچنین طرح‌های تخفیفی فروشگاه مورد نظر خودش را انتخاب کند. در این مقاله قصد داریم دربارۀ تخفیف‌های ارائه شده در پر تخفیف ترین فروشگاه های زنجیره ای و ساز و کار آن‌ها صحبت کنیم. و در نهایت به این بپردازیم که چگونه می‌توانیم ارزانترین فروشگاه زنجیره ای را برای خرید کردن انتخاب نماییم.
فهرست مطالب
- 1 آشنایی با ساز و کار فروشگاه‌های زنجیرهای
- 2 فروشگاه‌های زنجیرهای در ایران
- 3 ساز و کار ارائۀ تخفیف در ارزانترین فروشگاه های زنجیره ای
- 4 عرضۀ مستقیم محصولات
- 5 قرارداد با برندهای خاص
- 6 امضای قراردادهای بلند مدت
- 7 جذب مشتری بیشتر
- 8 کاهش هزینه‌های عملیاتی
- 9 تخفیف‌های فصلی و تبلیغات
- 10 دسته بندی محصولات با توجه به موقعیت مکانی
- 11 انتخاب ارزانترین فروشگاه زنجیره ای برای خرید
- 12 جمع‌بندی
آشنایی با ساز و کار فروشگاه‌های زنجیرهای
فروشگاه های زنجیره ای مجموعه‌ای از فروشگاه‌هایی هستند که با نام یکسان و اغلب با طراحی یک شکل، اقدام به فروش محصول یا محصولاتی می‌کنند. البته بیشتر این فروشگاه‌های زنجیره ای در بازار فروش خوار و بار و محصولات لازم جهت گذران زندگی روزانه فعالیت می‌کنند. محصولات غذایی، محصولات بهداشتی، پروتئینی، برخی لوازم ساده منزل، پوشاک و … مهم ترین کالاهایی است که در قفسه فروشگاهی این فروشگاهها ممکن است به فروش برسد.
ایدۀ راه‌اندازی فروشگاه‌های زنجیره ای ابتدا در امریکا شکل گرفت. این اتحادیۀ خرده فروشان امریکا بودند که برای نظارت بیشتر بر چگونگی عرضۀ محصولات در بازار و کنترل راحت‌تر قیمت‌ها تصمیم گرفتند تا ایدۀ راه اندازی فروشگاه‌های متحدالمنافع یا همان زنجیره ای را عملی کنند. این ایده به قدری موفق بود که خیلی زود سرمایهداران بسیاری تصمیم به راه‌اندازی چنین فروشگاه‌هایی گرفتند. برای مثال فروشگاه والمارت یکی از همین فروشگاه‌های زنجیرهای در امریکا است. در حال حاضر آوازۀ والمارت به قدری است که تعداد فروشگاه‌های این کمپانی به بیش از بیست هزار شعبه در سرتاسر امریکا و حتی دیگر کشورهای جهان رسیده است.
اگر علاقه‌مند هستید که بیشتر دربارۀ فروشگاه‌های زنجیرهای بدانید، می‌توانید مقالۀ «فروشگاه زنجیره ای چیست» را در قسمت وبلاگ بخوانید.
فروشگاه‌های زنجیرهای در ایران
از زمانی که فروشگاه‌های زنجیره ای در امریکا رونق گرفت، دیگر کشورهای پیشرفته دنیا نیز به تقلید از این فروشگاهها شروع به راه‌اندازی فروشگاه‌های زنجیره ای نمودند. در ایران نیز این برادران اخوان کاشانی بودند که در دهۀ چهل شمسی اقدام به راه اندازی نخستین فروشگاه‌های زنجیره ای کردند. این فروشگاهها در ابتدا با نام «فروشگاه‌های زنجیره ای بزرگ ایران» معروف شد. بعدها این حمید کاشانی اخوان بود که تصمیم گرفت تا فروشگاهی دیگر با نام و نشانی دیگر را نیز راه اندازی کند. فروشگاه‌های زنجیره ای کوروش در سال 1349 با سرمایه‌گذاری حمید کاشانی اخوان و مشارکت احمد خیامی راه‌اندازی شد. در همان سال‌های اول تعداد نمایندگی‌های فعال کوروش در تهران به چهارده فروشگاه رسید و این کسب و کار مورد توجه مصرف‌کنندگان قرار گرفت.
با این حال زمانی که انقلاب اسلامی اتفاق افتاد، روند توسعۀ فروشگاه‌های کوروش نیز متوقف شد و این کسب و کار فقط چند سال در بازار آشفتۀ پس از انقلاب دوام آورد. درگیری ایران در جنگ هشت سالۀ دفاع مقدس، تحریم‌های ناعادلانه و بحبوحه‌های انقلاب تقریباً جلوی پیشرفت هر صنعتی را گرفته بود.
در دهۀ هشتاد شمسی زمانی که کشور دورۀ ابتدایی سازندگی را طی کرده بود و اوضاع اقتصادی کشور نیز رو به رشد بود، یک بار دیگر فضا برای راه‌اندازی ارزانترین فروشگاه های زنجیره ای فراهم شد. نظام توزیع محصولات در ایران تا پیش از آن همان نظام قدیمی خواربارفروشی بود. به همین خاطر نیاز بود تا یک نوسازی مناسب در این زمینه انجام گیرد. درست در همین سال‌ها بود که سرمایهداران بسیاری به فکر راه‌اندازی مجدد فروشگاه‌های زنجیرهای در ایران افتادند.
از گروه صنعتی گلرنگ گرفته تا بنیاد حمایت از زندانیان، از فروشگاه های تعاونی اتکا گرفته تا فروشگاه های تعاونی رفاه، از سازمان شهرداری تهران و فروشگاه های شهروند گرفته تا دیگر فروشگاه‌های محلی در سایر استان‌ها و … همۀ این فروشگاه‌های زنجیرهای تقریباً در یک دورۀ زمانی پنج تا ده ساله راه اندازی شدند.
ساز و کار ارائۀ تخفیف در ارزانترین فروشگاه های زنجیره ای
حال که دانشی مختصر دربارۀ ساز و کار فروشگاه‌های زنجیره ای به دست آوردیم و با فروشگاه‌های زنجیره ای ایران نیز آشنا شدیم، می‌توانیم به ساز و کارهای تخفیفی این فروشگاهها بپردازیم. یکی از اهداف انتخاب خرید از فروشگاه‌های زنجیره ای همین تخفیف‌های ارائه شده برای محصولات فروشگاه است. به طوری که این مسئله فرایند خرید را برای مصرف‌کنندگان مقرون به صرفه‌تر می‌کند. به طور کلی می‌توان دلایل زیر را برای ارائۀ تخفیف‌های ویژه در فروشگاه‌های زنجیره ای ذکر کرد:
عرضۀ مستقیم محصولات
یکی از دلایل مهم برای ارائۀ تخفیف‌های مناسب در ارزانترین فروشگاه های زنجیره ای ، عرضۀ مستقیم محصولات است. در نظام‌های توزیع قدیمی فرایند فروش محصول به نوعی بود که با چندین واسطه به خرده فروشی‌ها راه پیدا می‌کرد. این فرایند در نظام توزیع مدرن فروشگاه‌های زنجیره ای تقریباً حذف شده است. بسیاری از فروشگاه‌های زنجیره ای به صورت مستقیم محصولات خود را تهیه می‌کنند و در انبارهای خود نگهداری می‌نمایند. سپس همین محصولات به شعبه‌های متعدد فروشگاهها فرستاده می‌شود و در نتیجه با قیمت پایین‌تری نسبت به قیمت بازار به فروش می‌رسد.
قرارداد با برندهای خاص
در برخی از پر تخفیف ترین فروشگاه های زنجیره ای ممکن است با برند خاصی از یک محصول روبرو شوید که تخفیف بیشتری برای آن در نظر گرفته شده است. این مسئله به قراردادهایی مربوط می‌شود که بین مدیران کلان این فروشگاهها و تولید کنندگان امضاء می‌شود. در حقیقت طبق این قراردادها عرضۀ محصولات این برند به فروشگاه فوق واگذار می‌شود و به این شکل قیمت نهایی محصول پایین‌تر از سایر رقبا در نظر گرفته می‌شود. این مسئله به نفع شرکت‌های تازه کار است که تازه وارد بازار رقابت شده‌اند و نیاز به معرفی محصولات خود دارند. و البته در این بین خریداران نیز می‌توانند از تخفیف‌های ارائه شده استفاده کنند و در صورتی که کیفیت محصول مورد تأییدشان بود، در دفعات بعد نیز اقدام به خرید همان محصول کنند.
امضای قراردادهای بلند مدت
یکی دیگر از ساز و کارهای فروشگاهها برای پایین آوردن قیمت محصولات، تنظیم قراردادهای بلند مدت با شرکت‌های تولید کننده است. زمانی که تعهد بلند مدتی به تولید کنندگان داده شود، به پشتوانۀ همین تعهد، تولید کننده نیز محصولات خود را با قیمت پایین‌تری به فروشگاه ارائه می‌دهد. نتیجۀ این قراردادهای بلند مدت به صورت غیرمستقیم روی سبد خرید مصرف کنندگان نیز تأثیر می‌گذارد. به نحوی که فروشگاه نیز می‌تواند با تخفیف بیشتی این محصول را به فروش برساند.
جذب مشتری بیشتر
یکی از اصول مارکتینگ در فروشگاه‌های زنجیره ای بالا بردن میزان فروش محصولات است. این کار تنها در صورتی انجام می‌شود که مشتریان بیشتری جذب این فروشگاهها شوند. در نتیجه همواره یکی از راه کارهای اصلی برای جذب مشتری، کم کردن حاشیۀ سود فروشگاه است. در حقیقت سرمایه گذاران فروشگاه تصمیم می‌گیرند با بالا بردن میزان فروش خود این کاهش میزان سود را جبران کنند. و البته در این میان تخفیف‌های ویژه‌ای برای مشتریان در نظر گرفته می‌شود که به سود اوست.
کاهش هزینه‌های عملیاتی
بخش مهمی از هزینه‌های یک فروشگاه زنجیره ای مربوط به هزینه‌های جاری و عملیاتی فروشگاه است. حال برخی از این فروشگاه‌های زنجیره ای با افزایش بهره وری و در نظر گرفتن برنامه‌های ویژه و … سعی می‌کنند تا این هزینه‌های جاری را به نحوی کاهش دهند. نتیجۀ کاهش این هزینه‌ها در ابتدا روی سیستم کل فروشگاه تأثیر می‌گذارد و به صورت غیر مستقیم نیز روی سبد خرید مصرف کنندگان اثرگذار خواهد بود. زیرا در صورت کاهش هزینه‌های جاری، دست مدیران این فروشگاهها نیز برای ارائۀ تخفیف به خریداران بازتر خواهد بود.
تخفیف‌های فصلی و تبلیغات
بسیاری از پر تخفیف ترین فروشگاه های زنجیره ای برای تبلیغات خود جشنواره‌های فصلی برگزار می‌کنند. در این جشنواره‌ها تخفیف‌های ارائه شده افزایش می‌یابد که هدف آن نیز تبلیغات بیشتر برای فروشگاه و افزایش میزان مشتریان فروشگاه است.
دسته بندی محصولات با توجه به موقعیت مکانی
یکی از سیاستگذاری‌های کلان فروشگاه‌های زنجیره ای دسته بندی کردن فروشگاه‌های خود است. برخی کالاها در فروشگاه‌های کوچک شهری ممکن است فروش مناسب را نداشته باشد. اما همان کالا ممکن است در فروشگاه‌های بزرگتر و بالای شهر میزان فروش بیشتری داشته باشد. در نتیجه مدیران فروشگاه‌های زنجیره ای با سطح بندی شعبه‌های خود، شکل ارائۀ تخفیف‌هایشان را نیز مدیریت می‌کنند. به نحوی که در هر فروشگاه ممکن است نوع مشخصی از محصولات دارای تخفیف بیشتری باشند یا اینکه تخفیفی روی آن ارائه نشود.
انتخاب ارزانترین فروشگاه زنجیره ای برای خرید
حال با توجه به نکاتی که گفته شد، می‌توانیم به سراغ انتخاب ارزانترین فروشگاه زنجیره ای برای خرید برویم. با توجه به این حرف‌ها، احتمالاً متوجه شده‌اید که به طور کلی نمی‌توان گفت فلان فروشگاه تخفیف بیشتری نسبت به فروشگاه دیگر دارد. اما با در نظر گرفتن همین سرفصل‌های گفته شده می‌توانیم انتخاب بهتری برای خرید محصولات خود داشته باشیم.
برای اینکه از ارزانترین فروشگاه زنجیره ای شهر خرید کنید، ابتدا فهرستی از شعبه‌ها و برندهای موجود در شهر تهیه کنید. سپس با کمی مقایسه و تحقیق به مرور متوجه خواهید شد که خرید چه کالایی از کدام فروشگاه به صرفه‌تر است و پول بیشتری را در جیب شما نگه می‌دارد. البته گاهی انجام این کار با پیچیدگی‌هایی هم همراه است. همچنین می‌توانید در وقت‌هایی که فروشگاهها تخفیفات ویژه‌ای ارائه می‌دهند، آن فروشگاه را برای خرید خود انتخاب کنید.
یکی دیگر از راه‌های با خبر شدن از تخفیف‌های فروشگاهی عضویت در باشگاه مشتریان این فروشگاهها است. امروزه اغلب ارزانترین فروشگاه های زنجیره ای در شبکه‌های مجازی فعالیت دارند یا دارای اپلیکیشن‌های خرید هوشمند هستند. با عضویت در این شبکه‌ها یا نصب اپلیکیشن فروشگاهها می‌توانید از تخفیف‌های ویژۀ آن‌ها با خبر شوید و برای خرید به سراغ آن‌ها بروید.
یکی دیگر از راه کارهای مناسب برای یافتن پرتخفیف ترین فروشگاه‌های زنجیره ای، توجه کردن به کامنت‌ها و نظرات خریداران این فروشگاهها است. در همین شبکه‌های مجازی نظرات متفاوتی را می‌توانید دربارۀ فروشگاه‌های مجازی مطالعه کنید و ببینید میزان رضایت دیگران از این فروشگاه چطور بوده است و سپس اقدام به خرید از فروشگاه فوق کنید.
البته فراموش نکنید همواره سودجویانی هم هستند که ممکن است با روش‌های تقلبی بخواهند اقدام به جلب نظر مشتریان کنند. از جملۀ این روش‌های مشکوک می‌توان به مواردی مثل فروش محصولات بی کیفیت، ارائه محصولات تاریخ گذشته (یا در معرض گذشتن تاریخ انقضا!)، ارائه محصولات مرجوعی و … اشاره کرد.
جمع‌بندی
فروشگاه‌های زنجیره ای در نظام مدرنیته جایگزین فروشگاه‌های خرده فروشی قدیم شده‌اند. در کشورهای توسعه یافته سهم این فروشگاهها از بازار بیشتر از هشتاد درصد است. با این حال در ایران همچنان فروشگاه‌های زنجیره ای سهم عمده‌ای از بازار را در اختیار ندارند و تنها پانزده درصد از مردم برای خرید خود این فروشگاهها را ترجیح می‌دهند. یکی از مزیت‌های خرید از پر تخفیف ترین فروشگاه های زنجیره ای بهره مند شدن از تخفیف‌های ویژه و فصلی است. هر فروشگاه زنجیره ای با توجه به ساز و کاری که دارد و سیاست گذاری‌های خود، ممکن است روی برخی از محصولاتش تخفیف‌های ویژه‌ای را ارائه دهد. از جمله این موارد می‌توان به مارکتینگ و جلب مشتری، عرضۀ مستقیم محصولات، تبلیغات بلند مدت با برندهای تولید کننده، حمایت از محصولی خاص و … اشاره کرد.
اگر به دنبال خرید ارزان هستید، با دانستن موارد گفته شده می‌توانید گزینه‌های خرید بهتری را پیدا کنید. برای مثال می‌توانید شبکه‌های اجتماعی ارزانترین فروشگاه های زنجیره ای اطرافتان را دنبال کنید و در وقت‌های جشنواره‌های فصلی یا حرکت‌های تبلیغاتی، آن‌ها را در اولویت انتخاب خود قرار دهید. همچنین می‌توانید خدمات و تخفیف‌های ارائه شده این فروشگاهها را مقایسه کنید و ببینید ساز و کارشان برای ارائه تخفیف چگونه است و بیشتر روی چه محصولاتی تخفیفات خود را ارائه می‌کنند. به این شکل برای خرید هر دسته از محصولات می‌توانید به سراغ یک فروشگاه بروید و در نتیجه پول بیشتری را در جیب خود نگه دارید.