اهمیت نور پردازی در فروشگاه‌ها از خیلی از مکان‌های دیگر بیشتر است. نکته‌ای که هم صاحبان فروشگاه‌ها و هم مشتریان از آن مطلعند. تاثیر نور پردازی فروشگاه بر رفتار مشتریان و میزان فروش امری ثابت‌شده و غیرقابل انکار است. نور پردازی فروشگاه باید را با توجه به اجناس و محصولات ارائه شده انجام داد. نور مناسب و کافی باعث بهتر دیده شدن محصول می‌شود. نور پردازی درست جذابیت فضا را افزایش داده و محصولات موجود در فروشگاه نیز زیباتر دیده می‌شوند. نورپردازی ویترین از اهمیت بالایی برخوردار است چون باعث جذب مشتری بیشتر و افزایش فروش می‌شود.
استفاده از نورهای تاکیدی در طبقات مختلف و ویترین فروشگاه، اجناس را برجسته کرده و جذابیت آن‌ها را چندبرابر می‌کند. با نور پردازی درست مشتری‌ها به فروشگاه جذب شده و به خرید از شما ترغیب می‌شوند. در این مقاله قصد داریم جنبه‌های مختلف نور پردازی فروشگاه، اهمیت و وظایف آن‌را با هم بررسی کنیم. با ما همراه باشید.
نور پردازی عمومی
از مهم‌ترین هدف‌های نورپردازی در بیشتر محیط‌های داخلی، ایجاد حس امنیت، تردد آسان، افزایش توانایی دید با تامین روشنایی لازم و افزایش بهره‌وری و بازدهی پرسنل است. برای اینکار هم شیوه‌های نور پردازی متنوعی مثل چراغ‌های سقفی روکار و توکار، آویز و لوستر، استند و آباژور، چراغ‌هایی با نور هدایت‌شونده، چراغ‌های مخفی و … به کار برده می‌شود. اصولا در فروشگاه‌های عمومی مثل سوپرمارکت و فروشگاه زنجیره‌ای حداقل 200 لوکس (یکای شدت روشنایی در واحد SI) روشنایی باید تامین شود . بسته به نوع فعالیت، بهتراست این مقدار برای روشنایی پیش‌خوان به 200 تا 500 لوکس تغییر کند. کالاهای موجود در فروشگاه برای بهتر دیده‌شدن باید به حالتی قرار بگیرند که کمترین میزان سایه را ایجاد کنند و نور مستقیم آن‌ها در مخروط دید افراد در حال تردد یا نشسته پشت میز نباشد. استفاده از نورهای با درصد بازتاب رنگ (CRI) بالا کیفیت دید مشتریان و دقت انتخاب آن‌ها را افزایش می‌دهد.
نقش نور پردازی در فروشگاه
متخصصین حوزه طراحی، 5 نقش کلی را برای نور پردازی در فروشگاه درنظر گرفته‌اند.
1) جذب نگاه‌های مشتریان
از نظر بعضی کارشناسان، مهم‌ترین نقش نور پردازی فروشگاه جذب نگاه مشتریان به سمت آن است. طبیعتا با درخششی که توسط ابزارهای نورپردازی ایجاد می‌شود می‌توان به این هدف رسید. ولی تاثیر آن در فروشگاه خیلی مهم و چشم‌گیر است. به عنوان مثال، هنگام طراحی سیستم نور پردازی یک فروشگاه خواروبار، برق و انعکاس لامپ‌های فلورسنت نگاه مشتریان را جذب می‌کند و باز بودن فروشگاه را به همه اعلام می‌کند. در دنیای مدرن و پر از رقابت امروز، فروشگاه ها باید از تکنیک‌هایی استفاده کنند تا توجه مشتریان به آن‌ها جلب شود. از جمله قفسه بندی فروشگاه و همین‌طور نورپردازی. پنجره‌های فروشگاه‌ها نقش خیلی مهمی را در نور پردازی فروشگاه دارند چون نورپردازی آن‌ها می‌تواند مانند یک اثر هنری باشد. جهت آشنایی بیشتر با تأثیر قفسه بندی مناسب در افزایش فروش مقاله مربوطه را مطالعه کنید.
2) روشن شدن سطح اجناس فروشگاه
موفق‌ترین طراحی‌های نور پردازی فروشگاه‌ها، قبل از نمایان کردن ویژگی های اجناس، روشنایی آن‌ها را تامین می‌کنند. این قضیه در همه‌ی فروشگاه‌ها اتفاق می‌افتد، چه با روشنایی کلی و عمومی و چه کاربرد جزئی و یا انواع دیگر نور پردازی.
3) برانگیختن حس هیجان مشتریان
برانگیختن حس هیجان یکی از مضامین طراحی است و نور پردازی نقش مهمی در آن دارد.
برای اینکار روش‌های مختلفی وجود دارد که چند نمونه را اینجا می‌بینیم:
- نور پردازی دراماتیک کالاهای فروشگاه، مخصوصا ویترین
- به کاربردن نورافشان‌هایی با قابلیت تقویت معماری فروشگاه
- استفاده از تکنیک‌های مدرن نور پردازی مانند نورهای مخفی، کنج سقفی، دیوارتاب
- بهره گیری از تکنیک‌های ویژه مانند فیبر نوری، تئاتری، نئون، چراغ‌های رنگارنگ و چراغ های متحرک با هدف تقویت انرژی فضا
4) اعلام نوع فعالیت فروشگاه با نور پردازی
با استفاده از سبک‌های مختلف نور پردازی، نوع فعالیت شما هم مشخص می‌شود. مانند انبارداری، نظافت و محدوده فروش. برای مثال، در طراحی سوپرمارکت‌های زیادی، در محدوده فروش از نورافشان‌های آویزدار استفاده می‌شود. این تکنیک علاوه بر روشن کردن فضا، مضمون فروش و راه گشایی را برای مشتریان تقویت می‌کند.
5) تقویت حس مشتریان
آخرین نقش نور پردازی فروشگاه، تقویت حس مشتریان از میزان قیمت و ارزش کالاهای موجود در فروشگاه است. این کار باید با توازن دقیقی انجام شود وگرنه می‌تواند تاثیر منفی در مشتریان داشته باشد. برای مثال، در فروشگاه‌های زنجیره‌ای ارزان قیمت، نباید از نور پردازی گران استفاده شود چون می‌تواند حس ناخوشایندی را در مشتریان به وجود بیاورد. اکثر خرده‌فروشی‌ها از لامپ‌های مهتابی ساده برای اینکار استفاده می‌کنند که هم صرفه جویی می‌شود هم ارزان بودن کالاها را نمایش می‌دهد.
نتیجه‌گیری این است که سیستم روشنایی به‌کار رفته در یک فروشگاه ارتباط تنگاتنگی با زیبایی محیط آن دارد. همان اندازه که یک سیستم نور پردازی خوب می‌تواند یاعث جذب مشتری شود، یک سیستم نامناسب می‌تواند عکس این کار را انجام دهد. یک طراح نور پردازی فضای داخلی فروشگاه، عوامل و خصوصیت های متنوع و مختلفی را باید مورد بررسی قرار دهد مانند:
- طول عمر و ماندگاری لامپ‌های انتخاب شده
- کارایی سیستم روشنایی
- دوام شارژ نوری
- رنگ بندی
- تنظیم نور در روز
- میزان توزیع نور در بخش‌های مختلف فروشگاه
- تمرکز نور روی نقاط مهم و موردنظر مشتریان
- هزینه سیستم طراحی شده
- مدیریت این سیستم
- میزان انعطاف و قابلیت تغییر آن در شرایط مختلف
سیستم نور پردازی مراکز تجاری چه شرایطی را باید تامین کند؟
- باید در تمام نقاط فروشگاه روشنایی و وضوح کامل فراهم باشد و نور تامین شده مشابه نور طبیعی روز به صورت یکنواخت پخش شود.
- با وجود اهمیت روشنایی یکنواخت در سرتاسر محیط فروشگاه، شدت نور در نقطه‌های با اولویت بالاتر باید کیفیت متفاوتی داشته باشد.
- یک ظاهر و تم خاص برای فروشگاه ایجاد کند که برای مشتریان خاص، متفاوت و جذاب باشد.
- حرارت و انرژی هدررفته‌ی لامپ‌ها باعث ایجاد گرما و ضرر زدن به اجناس فروشگاه، خصوصا کالاهای فاسد شدنی نشود.
- هزینه‌ی تعمیر، نگهداری و مصرف انرژی سیستم پایین باشد.
با رعایت کردن همه این عوامل می‌توان تا حد زیادی از احساس ناراحتی مشتریان در فضای کم‌نور فروشگاه‌ها یا نورپردازی نامناسب مبهم جلوگیری کرد. علاوه بر آن اینکار باعث ایجاد شفافیت در تمام نقاط فروشگاه و اشراف کامل مشتریان به کالاهای عرضه شده می‌شود و هم‌چنین با تنظیم سیستم روشنایی داخل فروشگاه می‌توانید مشتری را به هر جهتی که مدنظر شماست هدایت کنید.
جمع بندی
نور پردازی فروشگاه، به دلایلی که در این مقاله به آن‌ها اشاره شد نقش بسیار مهمی را در رضایت مشتریان و بالطبع میزان فروش فروشگاه دارد. متخصصین و کارشناسان این حوزه، 5 نقش اصلی را برای نورپردازی فروشگاه درنظر گرفته‌اند که عبارت است از: 1) جذب نگاه‌های مشتریان، 2) روشن شدن سطح اجناس فروشگاه، 3) برانگیختن حس هیجان مشتریان، 4) اعلام نوع فعالیت فروشگاه با نورپردازی و 5) تقویت حس مشتریان. علاوه بر بررسی این 5 وظیفه، نکات مهم دیگری هم وجود دارند که طراحان سیستم‌های نور پردازی فروشگاه باید به آن توجه داشته باشند. امیدواریم این مقاله برای شما مفید بوده باشد.
