راه‌اندازی فروشگاه های زنجیره‌ای یک سرمایه‌گذاری بلند مدت با حاشیه سود خوب به حساب می‌آید. فروشگاه‌های زنجیره‌ای مجموعه‌ای از فروشگاه‌ها هستند که با یک نام و یک برند به ثبت رسیده، محصولات مشابهی را به فروش می‌رسانند. و مهمتر از همه اینکه مدیریت آنها وابسته به یک دفتر اصلی مرکزی است. این فروشگاه‌ها ممکن است به صورت محلی، شهری یا کشوری ایجاد شوند. از جمله مهمترین فروشگاه‌های زنجیره‌ای ایران می‌توان به فروشگاه شهروند، افق کوروش، اتکا، رفاه و … اشاره کرد. برای راه‌اندازی یک فروشگاه زنجیره‌ای می‌توانید با این فروشگاه‌های مرکزی ارتباط برقرار کرده، دنبال اخذ نمایندگی یا فرانچایز باشید. یا اینکه به صورت متمرکز خودتان اقدام به راه اندازی این فروشگاه‌ها کنید و با هدف گذاری مشخص و در مسیری مشخص گام بردارید. در این مقاله قصد داریم راهنمای راه اندازی فروشگاه زنجیره ای را به شما به زبان ساده بیان و راجع به چالش‌های آن صحبت کنیم.
آشنایی با فروشگاه‌های زنجیره‌ای
احتمالاً یک آشنایی نسبی با فروشگاه زنجیره‌ای داشته باشید. این فروشگاه‌ها بیشتر شامل مراکز خرید محصولات غذایی و خانگی می‌شوند. مراکزی که تعدادشان در شهرهای پرجمعیت هرروز دارد بیشتر می‌شود؛ و دلیل آن هم تمایل اغلب مردم به خرید یک جای موارد مورد نیازشان است. در یک تعریف ساده فروشگاه های زنجیره ای را می‌توانیم این طور تعریف کنیم:
فروشگاه‌های زنجیره‌ای، دو یا چند فروشگاه شبیه به هم هستند که تمرکز آنها بر روی خرده فروشی متمرکز شده است.
این فروشگاه‌های بزرگ با نام و برند مشترک ایجاد می‌شوند و محصولات مشترکی را به فروش می‌رسانند. حتی در بسیاری از موارد، شکل طراحی و تبلیغات این فروشگاه‌ها نیز ممکن است شبیه به هم باشد. مورد دیگر مدیریت این فروشگاه‌ها است. مراکز فروش زنجیره‌ای به صورت پیوسته و زیرمجموعه‌ای اداره می‌شوند و از سیاست‌های واحدی پیروی می‌کنند.
فروشگاه‌های زنجیره‌ای امروزه در انواع مختلف و با اهداف متفاوتی تأسیس می‌شوند. مهمترین دسته در این مراکز، فروشگاه‌های زنجیره‌ای خرده‌فروشی هستند که به صورت کشوری تأسیس شده و در بیشتر شهرهای کشور دارای نمایندگی فعال هستند. محصولات اصلی این خرده فروشی‌ها، مواد غذایی و خوراکی، محصولات بهداشتی و تمامی مواد مورد نیاز برای گذران زندگی خانوار است.
در کنار این فروشگاه‌ها ممکن است برخی برندها و شرکت‌های تولید کننده نیز به فکر راهنمای راه اندازی یک فروشگاه زنجیره ای بیفتند. برای مثال اغلب شرکت‌های تولید کنندۀ وسایل الکترونیکی خانگی دارای چنین فروشگاه‌هایی در سطح کشور هستند.
برای آشنایی بیشتر با فروشگاه‌های زنجیره‌ای پیشنهاد می‌کنیم مقالۀ «مزایا و معایب خرید از فروشگاه‌های زنجیره‌ای» را مطالعه کنید.
راهنمای راه اندازی فروشگاه های زنجیره‌ای
در راهنمای راه اندازی فروشگاه زنجیره ای حال که به یک تعریف دقیق از مراکز خرید زنجیره‌ای رسیده‌ایم، می‌توانیم به سراغ بررسی مراحل و چالش‌هاش راه‌اندازی یک فروشگاه زنجیره‌ای برویم. برای این کار پیشنهاد می‌کنیم مراحل زیر را یک به یک مطالعه کرده و دربارۀ آن به خوبی فکر کنید.
بررسی و آشنایی با رقبای محلی و کشوری
مهمترین قدم در راه‌اندازی هر کسب و کاری در ابتدا آشنایی با رقبا و شرایط کاری آنها است. برای راه اندازی فروشگاه زنجیره ای در ایران نیز لازم است از قبل یک آشنایی نسبی با مهمترین و نام آشناترین فروشگاه‌های زنجیره‌ای ایرانی داشته باشید. حتی پیشنهاد ما این است که نمونه‌های موفق خارجی این کسب و کار را نیز بررسی کنید.
نخستین فروشگاه‌های زنجیره‌ای در سطح جهان در اوایل قرن بیستم میلادی شکل گرفت. فروشگاه‌هایی که با هدف عرضۀ محصولات غذایی و بهداشتی خانگی تأسیس شدند و خیلی زود هم توانستند جایگاه خود را در کشورهای پیشرفته پیدا کنند. در ایران نخستین فروشگاه زنجیره‌ای در سال 1340 و با نام «فروشگاه‌های زنجیره‌ای بزرگ ایران» تأسیس شد. البته قبل از آن نیز برخی از شرکت‌ها مثل بانک سپه اقدام به راه‌اندازی یک سری تعاونی‌های توزیع محصول کرده بودند؛ اما شروع رسمی این کسب و کار را باید به همان سال 1340 منسوب کرد. پس از آن در سال 1349 این فروشگاه‌های کوروش بود که به همت احمد خیامی و حمید کاشانی اخوان راه‌اندازی شد؛ و خیلی زود فعالیت‌های خود را در تهران و شهرهای اطراف گسترش داد. با این حال پس از انقلاب، فروشگاه زنجیره‌ای کوروش خیلی نتوانست در برابر سختی‌ها مقاومت کند. نتیجه این شد که خیلی زود ورشکسته شد و از دور خارج شد. با این اتفاق تا سال‌ها به جز فروشگاه‌های تعاونی دیگر خبری از فروشگاه‌های زنجیره‌ای در ایران نبود.
با تمام این احوالات و این سختی‌ها در نزدیک بیست سال گذشته فروشگاه‌های زنجیره‌ای متعددی در ایران به ثبت رسیده، شروع به فعالیت کرده است. این فروشگاه‌ها شامل خواربارفروشی‌های زنجیره‌ای، نمایندگی برندهای متعدد وسایل الکترونیکی خانگی، تلفن‌های هوشمند و … می‌شود.
مهمترین فروشگاه‌های زنجیره‌ای خواربار فروشی ایران عبارتند از فروشگاه زنجیره‌ای افق کوروش که در دهۀ هشتاد فعالیت خود را شروع کرده است. فروشگاه شهروند که در سطح تهران فعالیت می‌کند، فروشگاه اتکا، فروشگاه زنجیره‌ای رفاه با بیش از 225 نمایندگی فعال در سطح کشور و ….
به طور کلی گفته می‌شود در حال حاضر حدود پنجاه و دو فروشگاه زنجیره‌ای در ایران فعالیت می‌کند که برخی از آنها به صورت محله‌ای و شهری تأسیس شده‌اند و تعدادی نیز در سطح کلان و به شکل کشوری اداره می‌شوند. تعداد شعبات این فروشگاه‌ها نیز به حدود هزار و چهارصد شعبه می‌رسد. البته این عدد در مقایسه با دیگر کشورهای پیشرفته دنیا خیلی عدد بزرگی نیست. طبق آمارهای جهانی امروزه بیش از هفتاد درصد محصولات و کالاها به کمک فروشگاه‌های زنجیره‌ای عرضه می‌شوند. این در حالی است که فروشگاه‌های زنجیره‌ای ایرانی تنها حدود پنج درصد از بازار مصرف را در اختیار دارند. همین آمار ساده نشان می‌دهد که راه اندازی فروشگاه‌های زنجیره‌ای چرا قابلیت تبدیل شدن به یک کسب و کار پرسود را دارد. با ادامه مقاله راهنمای راه اندازی فروشگاه زنجیره ای همراه ما باشید.
سرمایه‌گذاری در فروشگاه‌های زنجیره‌ای
اگر علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری و راه‌اندازی فروشگاه‌های زنجیره‌ای هستید، چند راه متفاوت را می‌توانید پی بگیرید. ساده‌ترین راه حل گرفتن نمایندگی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای ثبت شده است. راهی که دردسر کمتری داشته و همراه با ریسک کمتری هم خواهد بود. به خصوص اگر در شهری کم‌جمعیت زندگی می‌کنید، این راه حل گزینۀ مناسبی برای انتخاب شما خواهد بود. در این صورت تنها دردسری که باید متحمل شوید، یافتن یک مکان مناسب جهت راه‌اندازی فروشگاه، تأمین کالا، گرفتن مجوزهای کسب و … است.
اما اگر قصد داشته باشید با برند خودتان یک فروشگاه زنجیره‌ای تأسیس کنید، روند کار کمی متفاوت‌تر و پیچیده‌تر خواهد شد. اگرچه امروزه روند گرفتن مجوزهای لازم با سرعت بیشتری انجام می‌شود؛ اما مشکل شما فقط گرفتن مجوزهای لازم نیست. مدیریت کلان چند شعبه، تعیین سیاست‌ها و هدف‌گذاری فروشگاه‌های زنجیره‌ای و برنامه‌ریزی تمام‌وقت از جمله چالش‌های مهم این کار خواهد بود. مسئلۀ دیگر هزینه‌های ثبت برند و راه‌اندازی فروشگاه مجازی اختصاصی است. این کار نیاز به هزینه‌ای کلان و صبر بالا دارد؛ اگرچه با توجه به ظرفیت این کسب و کار، با کمی صبر و تلاش و مهمتر از همه گرفتن تصمیم‌های عاقلانه، قطعاً می‌توانید به سود مناسبی نیز دست پیدا کنید. به علاوه که با این کار توانسته‌ای برای عدۀ بسیاری اشتغالزایی کنید؛ که این نیز ارزشمند است.
فرایند گرفتن مجوز جهت راه‌اندازی فروشگاه‌های زنجیره‌ای
یکی از اساسی ترین چالش‌ها در مسیر راه‌اندازی مراکز فروشگاهی زنجیره‌ای اخذ مجوزهای لازم و پروانۀ کسب است. در این مرحله با دو مسیر روبرو خواهید بود. مسیر اول برای زمانی است که محل تأسیس فروشگاه را در اختیار دارید و آن را آماده کرده‌اید و حال قصد دارید با گرفتن مجوزهای لازم کار را شروع کنید. اگر در این مسیر قرار دارید، باید به سراغ دفتر مرکزی اتاق اصناف استان بروید و از آنجا مراحل کسب مجوزهای لازم را پیگیری کنید.
مسیر دوم برای زمانی است که مکان آمادۀ راه‌اندازی نیست یا شما قصد دارید با گرفتن محوزهای لازم شروع به ساخت یا آماده سازی مکان کنید. در این حالت ابتدا لازم است به سراغ مرکز امور اصناف و بازرگانان وزارت صنعت، معدن و تجارت بروید. پس از اینکه مجوزهای لازم جهت جواز تأسیس فروشگاه را دریافت کرده و مکان را آماده کردید، حال می‌توانید برای دریافت پروانه کسب و بهره‌برداری به سراغ مسیر اول بروید. البته خیلی نگران این مراحل نباشید. اگر مدارک لازم را در اختیار دارید، کارتان در مرکز امور اصناف کمتر از 24 ساعت طول می‌کشد و به فاصلۀ یک روز مجوزهای مورد نیازتان صادر خواهد شد.
مهمترین چالش‌ها در سرمایه‌گذاری برای راه‌اندازی فروشگاه‌های زنجیره‌ای
اینکه در ایران همچنان استقبال چندانی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای نمی‌شود و سهم کوچکی از بازار مصرف در اختیار این فروشگاه‌ها قرار دارد، به خاطر جا نیفتادن فرهنگ خرید از این فروشگاه‌ها در ایران است. همچنین نبود زیرساخت‌های لازم و موانع اجرایی و قانونی نیز باعث شده تا سرمایه‌گذاران به چالش‌های متعددی در این راه دچار شوند. اما در سالیان اخیر قدم‌های مثبتی در این مسیر برداشته شده و افق روشنی در سال‌های آتی مقابل این کسب و کار قرار دارد.
مسئلۀ بعدی در راه‌اندازی فروشگاه زنجیره‌ای بحث مالی آن است. راه‌اندازی چنین مکانی نیاز به یک سرمایه‌گذاری قابل توجه دارد. به همین خاطر اگر سرمایه‌گذار گمان می‌کند ممکن است در راه تأمین سرمایه دچار مشکل شود، عاقلانه‌تر این است که خودش را به چالش نیاندازد.
نکتۀ پایانی در مورد چالش‌های این کار اهمیت برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری دقیق است. در حقیقت فقط اینکه هزینۀ گزافی را انجام دهید و فروشگاه‌های خود را همین‌طور بدون برنامه‌ریزی گسترش داده و توسعه دهید، به معنای رونق بیشتر و موفقیت بیشتر نخواهد بود. راه‌اندازی فروشگاه‌های زنجیره‌ای نیاز به استراتژی مشخص و هدف‌گذاری مشخصی دارد. برای این کار بهتر است از نظر متخصصان و مشاورانی کمک بگیرید که سال‌هاست در این عرصه مشغول به فعالیت هستند و در راه‌اندازی فروشگاه می‌توانند یاری‌رسانتان باشند. ما در گروه صنعتی دی اینجاییم تا راهنمای شما در راه اندازی یک فروشگاه زنجیره ای موفق باشیم. تنها کافیست با ما تماس بگیرید.
جمع‌بندی
امروزه راه‌اندازی فروشگاه زنجیره‌ای به عنوان یک طرح کسب و کاری خوب مطرح است. این فروشگاه‌ها دو یا چند مرکز فروشگاهی هستند که با یک نام و برند متحد تأسیس می‌شوند؛ سپس محصول یا محصولات مشابهی را به فروش می‌رسانند. معمول‌ترین فروشگاه‌های زنجیره‌ای، خواربارفروشی‌ها و فروشگاه‌های عرضۀ محصولات غذایی، بهداشتی و … خانگی است. البته ممکن است برخی برندهای تولیدی نیز اقدام به راه‌اندازی نمایندگی‌های زنجیره‌ای در سطح شهر یا کشور کنند. برای مثال نمایندگی‌های لوازم الکترونیکی را می‌توان در این دسته گنجاند. راه اندازی فروشگاه‌های زنجیره‌ای اگرچه کسب و کاری مناسب برای سرمایه گذاری بلند مدت است؛ اما برای رسیدن به موفقیت نیاز به دانش و برنامه ریزی مشخص و مطمئنی دارد. در مقاله راهنمای راه اندازی فروشگاه زنجیره ای به صورت کلی با فروشگاه های زنجیره ای و چگونگی عملکرد آنها آشنا شدید.
