هر دستگاهی برای حفظ راندمان کاری خود در طول مدت بکارگیری، نیازمند سرویس می‌باشد. دستگاه چیلر نیز از این قاعده مستثنی نبوده و باید به طور دوره‌ای و مرتب سرویس شود. یکی از مهمترین کارهایی که باید انجام داد، اسید شویی چیلر است. در این مقاله قصد داریم روش انجام اسید شویی چیلر تراکمی را قدم به قدم بررسی کنیم. توجه داشته باشید که این مقاله صرفاً جهت آشنایی ارائه شده است، انجام این عمل نیازمند تخصص و تجربه می‌باشد و بهتر است توسط تعمیرکار مجرب انجام شود.
معرفی چیلر
چیلر دستگاهی است که وظیفه آن، تامین آب خنک مورد نیاز در سیستم‌های تهویه مطبوع مانند هواساز، فن کویل و … است. چیلرها بر اساس سیکل کاری خود به دو نوع تراکمی و جذبی تقسیم می‌شوند. چیلر های تراکمی از سیکل تبرید تراکمی به منظور کاهش دمای آب استفاده می‌کنند.
در هر چیلر چهار جزء اصلی وجود دارد، که یک سیال عامل که با نام مبرد شناخته می‌شود، با عبور از آن چهار جزء حرارت را از آب گرفته و به محیط بیرون منتقل می‌کند. به این ترتیب با کاهش حرارت آب دمای آن کاهش یافته و به قسمت مورد نیاز منتقل می‌شود.
چهار مرحله برودت چیلر عبارت است از:
- تراکم، این مرحله توسط کمپرسور انجام می‌شود که باعث افزایش فشار مبرد می‌گردد، کمپرسور چیلر می‌توان از انواع مختلفی از جمله پیستونی، اسکرال، اسکرو و … باشد
- تقطیر، این مرحله توسط کندانسور انجام می‌شود که در آن گاز مبرد به مایع تبدیل می‌گردد. کندانسور چیلر می‌تواند هواخنک یا آب‌خنک باشد
- انبساط، در این مرحله شیر انبساط باعث ایجاد افت فشار در مبرد می‌گردد.
- تبخیر، در این مرحله مبرد و آب در داخل اواپراتور تبادل حرارت انجام می‌دهند که در نتیجه آن مبرد تبخیر و آب خنک می‌شود
اابته چیلر شامل قطعات و اجزای دیگری مانند پمپ، تابلو برق و…. نیز می‌باشد که عملیات انتقال و سرد‌سازی آب را امکان‌پذیر می‌کنند. شما می‌توانید با مطالعه مقالات مربوطه از آرشیو مقالات گروه صنعتی دی با قطعات چیلر بیشتر آشنا شوید.
همان طور که اشاره شد، کندانسور چیلر قسمتی است که مبرد را خنک می‌کند. کندانسورهای چیلر دو نوع‌اند:
در کندانسورهای آب خنک، از آب برای کاهش دمای مبرد سیکل استفاده می‌شود. در کندانسورهای آب خنک، آب خنک کننده با ورود به کندانسور حرارت مبرد را به خود جذب می‌کند. این کار باعث افزایش دمای آب و حتی تبخیر آن می‌شود. همین امر باعث می‌شود که در کندانسور چیلر رسوب تشکیل شود. در ادامه نیز آب کندانسور چیلر، به برج خنک‌کننده انتقال می‌یابد و در آن‌جا خنک می‌شود. در برج خنک‌کننده نیز احتمال تشکیل رسوب زیاد است.
در ادامه این مقاله به بررسی نحوه رسوب‌گذاری و اسید شویی در چیلر می‌پردازیم.
رسوب‌گذاری و اسید شویی در چیلر
آب مورد استفاده در چیلر، دارای املاح و ناخالصی‌هایی است که در آن حل شده‌اند. با توجه به دما و شرایط موجود، املاح آب می‌تواند ته‌نشین شده و لایه‌ای با ضخامت قابل توجه و محکمی را تشکیل بدهند، که به آن رسوب می‌گویند.
تشکیل رسوب در کندانسور چیلر، باعث اختلال در عملکرد کندانسور و در نتیجه در کل سیستم می‌شود. با تشکیل رسوب در لوله‌های کندانسور، علاوه بر کاهش نرخ انتقال حرارت، فشار تخلیه کمپرسور نیز افزایش می‌یابد. به این ترتیب راندمان چیلر کاهش یافته و حتی خطر آسیب جدی به کمپرسور نیز وجود خواهد داشت. تشکیل رسوب در کندانسور چیلر تقریباً امری اجتناب ناپدیر است. البته میزان رسوب‌گذاری بستگی به سختی آب و دیگر شرایط موجود دارد.
با توجه موارد گفته شده، پاک‌سازی چیلر از رسوب باید به طور منظم انجام شود. اما این کار چگونه انجام می‌شود؟
بهترین راه حل برای تمیز کردن رسوب‌های کندانسور، شستن آن با اسید یا همین اسیدشویی چیلر است، که با استفاده از اسید دی‌اسکلر انجام می‌شود.
اسید رسوب‌زدا یا دی‌اسکلر اسید نوعی مایع اسیدی است، که توانایی حل کردن رسوبات را دارد. اسید رسوب‌زدا معمولاً از نوع اسید هیدروکلریک و یا اسیدسولفامیک با غلظت حدود 25% است. البته باید به این نکته توجه داشت که این اسید، قدرت خورندگی بالایی دارد که می‌تواند باعث خوردگی در فلزات شود. به همین منظور جهت جلوگیری از خوردگی لوله‌ها از اینهبیتر Inhabitor یا ماده ضدخورندگی به همراه اسید استفاده می‌شود.
همچنین در برخی شرایط، رسوب تشکیل شده، توسط اسیدهای گفته شده قابل حل نیست که در این حالت باید نمونه‌ای از رسوب به آزمایشگاه فرستاده شود تا متخصصین با توجه به نوع رسوب، اسید مناسب و دوز آن را مشخص کنند.
مراحل اسید شویی چیلر
برای انجام اسید شویی در چیلر ابتدا باید قسمت ابتدایی و انتهایی کندانسور باز گردد. سپس به کمک یا میله تا جایی که امکان داشته باشد، رسوبات تشکیل شده را تخلیه شود. نکته مهم آن است که میله نباید نوک‌تیز باشد تا به لوله‌ها آسیب نرسد. پس از خارج کردن قسمت‌هایی از رسوب، نوبت به اسید شویی چیلر می‌رسد.
برای این منظور، اطمینان حاصل کنید که مدار برج خنک کننده به کندانسور کاملاً قطع شده است. درصورتی که شیرها کاملاً آب‌بندی نباشند باید آب تخلیه شود تا از انتقال اسید جلوگیری شود.
سپس مخزن اسید را توسط شلنگ مناسب، به ابتدا و انتهای کندانسور متصل کنید و به کمک پمپ مداری را تشیکل دهید تا اسید شویی چیلر انجام شود.
توجه داشته باشید که اسید خاصیت خورندگی دارد لذا برای اتصالات از تفلون استفاده کنید. همچینن در نظر داشته باشید که واکنش اسید با رسوب هنگام اسیدشویی، باعث ایجاد حباب و در نتیجه آن ارتعاشات می‌شود. لذا از محکم بودن اتصالات اطمینان حاصل کنید. برای اسیدشویی، لباس و ماسک مناسب را نیز فراموش نکنید.
جمع‌بندی
یکی پرکاربردترین دستگاه های تهویه مطبوع یا ایرکاندیشن، چیلر تراکمی است. هر چیلر با توجه به آنکه جریان آب در آن وجود دارد همواره دچار تشکیل رسوب می‌شود که عملکرد آن را دچار اختلال می‌کند. به همین جهت باید به طور دوره‌ای رسوب‌ها پاک‌سازی شوند. این کار با اسید شویی صورت می‌گیرد. در این مقاله به بررسی نحوه اسید شویی پرداخته شد. باز هم تاکید می‌کنیم که این این مقاله صرفاً جهت آشنایی ارائه شده است و انجام اسید شویی چیلر نیازمند تخصص و تجربه می‌باشد و بهتر است توسط تعمیرکار مجرب انجام شود.
